Enkele algemene begrippen over genealogie
- door Ivo Ribbens
Wat is genealogie?
Genealogie of stamboomonderzoek is een discipline van de geschiedkunde die zich bezighoudt met voorouderlijk onderzoek en de afstamming van een familie. Het is beperkter dan familiegeschiedenis, dat veel ruimer alle aspecten van het leven van een familie belicht.
Toch zijn die naakte cijfers en data over geboorte, huwelijk en overlijden belangrijk om weten. Zij zijn als het ware een kapstok waarrond we de familiegeschiedenis kunnen opbouwen.
Genealogie zit al jarenlang in de lift. Vele amateur-genealogen houden zich er fanatiek mee bezig en de nieuwste digitale mogelijkheden maken dat je achter je computerscherm ver kunt geraken. Je hoeft niet direct ter plaatse in gemeentehuizen of archieven te gaan speuren.
Genea is Grieks voor ‘afkomst’ of ‘afstamming’, Logie betekent letterlijk ‘wetenschap’ of ‘kennis’.
Laat ons even bekijken welke soorten genealogieën of stambomen we kunnen onderscheiden.
1. Stamreeks
Een stamreeks is een chronologisch overzicht van je voorouders in mannelijke lijn (vrouwelijke lijn kan ook) van het heden naar het verleden.
Je vertrekt bij jezelf, dan je vader, zijn grootvader en zo verder. Normaalgesproken heb je dan steeds dezelfde familienaam.
Doe je hetzelfde met je moeder, haar grootmoeder enz, dan heb je steeds een wisselende familienaam (ook moederreeks genaamd). Je kan dit uitbreiden door bij elke voorouder ook zijn of haar broers en zussen te noteren.
De meeste familieleden met de naam Ribbens kunnen op deze website hun stamreeks terugvinden
Er is een ruime keuze aan lege decoratieve kwartierstaten in boomvorm om zelf in te vullen
2. Kwartierstaat
Bestaat uit alle voorouders in mannelijke én vrouwelijke lijn, vertrekkend heden naar het verleden. Je start met de kwartierdrager of probant.
In de ideale situatie heeft ieder persoon op deze aarde:
2 ouders
4 grootouders
8 overgrootouders
16 betovergrootouders
32 oudouders
64 oudgrootouders
128 oudovergrootouders
256 oudbetovergrootouders
512 stamouders
1024 stamgrootouders
2048 stamovergrootouders
4096 stambetovergrootouders
8192 stam oud-ouders
enz.
Als we per generatie 25 à 30 jaar rekenen dan ziet de tijdslijn er zo ongeveer uit:
1950
1925
1900
1870
1845
1820
1800
1780
1755
1720
1690
1665
1640
In theorie wil dit zeggen dat iedereen die hier nu rondloopt rond 1650 meer dan 8000 voorouders heeft, 8000 verschillende personen, 8000 verschillende namen. Als één van die personen niet had bestaan, had jij nooit bestaan, nooit kunnen geboren worden! Stuk voor stuk zijn het jouw voorvaders en jouw voormoeders. Die voorouders zijn eigenlijk je échte roots.
In de praktijk loopt het iets anders. Vooral op het platteland komt het vaak voor dat men huwt met een achterneef of een achter-achternicht, soms zonder het zelf te weten. Dan zitten er voorouders in de kwartierstaat die dubbel voorkomen. Dit noemen we kwartierherhaling.
Kwartierverlies is ook mogelijk, als je vastloopt op een vondeling of een buitenechtelijk kind waarvan de vader niet gekend is. Of bij een adoptie.
Als één van die duizenden personen niet had bestaan, of geen zin had in nakomelingen, had jij nooit bestaan, nooit kunnen geboren worden
Een kwartierstaat kan opgemaakt worden in de vorm van een lopende tekst (met specifieke nummering), een waaiertabel of een boomvorm, met of zonder foto’s (voor beperktere kwartierstaten). Grafisch steeds met de vader links en de moeder rechts.
Een kwartierstaat opmaken van 8 of 10 generaties is een immense klus, waar je mogelijks jaren zoet mee bent.
Wat je hier op deze website aantreft onder ‘Voorouders zoeken’ is alleen maar het kleine stukje ‘Ribbens’ van je kwartierstaat.
Iedereen heeft een unieke kwartierstaat behalve broers en zussen want die hebben dezelfde voorouders.
Stel: je hebt je eigen kwartierstaat al wat uitgewerkt en je wil die van je zoon of dochter maken, dan heb je weer een halve lege. Die van je kleinkind is dan weer maar voor één kwart ingevuld. Werk genoeg aan de winkel!
Mijn kwartierstaat (10 generaties) in waaiervorm met 512 verschillende namen in de buitenste ring
Het stuk kwartierstaat dat overeenkomt met die van mijn kleinzoon (de zoon van mijn dochter)
Het kleine stukje kwartierstaat dat betrekking heeft op Ribbens en op deze website op te zoeken is
Een kwartierstaat in een andere vorm
3. Genealogie
Een genealogie (niet in de betekenis van stamboomkunde) is een overzicht van de nakomelingen in mannelijke lijn en vertrekt dus van een bepaalde persoon uit het verleden en komt zo naar nu.
Dit is wat op deze website is terug te vinden en waar ikzelf en de de stichting Familiegeschiedenis Ribbens jarenlang onderzoek naar gedaan heeft. En dit hebben we zo volledig mogelijk proberen te doen voor de verschillende takken Ribbens, vertrekkende van de oudste bekende voorvader van elke tak.
Een klein stukje van een genealogie over 6 generaties met alleen de mannelijke nakomelingen die de volwassen leeftijd bereikten. Van de meeste takken Ribbens hebben we 14 tot 15 generaties, dat geeft een gigantisch grote genealogie.
Als we ALLE Ribbens-nakomelingen in deze vorm in een gewoon leesbaar lettertype uitprinten en aan de wand zouden hangen, hebben we een muur nodig van 140 meter lang!
En ruim 3400 vellen A4 papier.
4. Parenteel
Dit is volgens hetzelfde principe als een genealogie maar dan zowel de mannelijke als vrouwelijke lijn.
Een genealogie kan zéér uitgebreid zijn maar een parenteel is nog tien keer uitgebreider!
Ooit wilden we een familiebijeenkomst organiseren voor de afstammelingen van boswachter Marinus Ribbens (°1803), de stamvader van de Antwerpse en Kempense Ribbensen. Marinus heeft ongeveer 700 afstammelingen met de naam Ribbens. Als we àlle nakomelingen (dus ook dochters, kleindochters, enz…) zouden moeten opzoeken dan raamden we het aantal ruim boven de 10.000 en honderden andere familienamen. Er lopen momenteel naar schatting 6.000 mensen rond die kunnen zeggen: ‘Marinus Ribbens was mijn oudbetovergrootvader!’.
Hoe je concreet kan beginnen aan je kwartierstaat kan je in andere artikels lezen.
Meer informatie kan je vinden op www.familiegeschiedenis.be
